Γράφει ο Βασίλης Δ. Πολιτειάδης, μηχανολόγος μηχανικός, MSc, μέλος της αντιπροσωπείας του Περιφερειακού Τμήματος Τ.Ε.Ε. Θράκης
Tο νέο πρόγραμμα Εξοικονομώ κατ’ οίκον ΙΙ θα έχει προϋπολογισμό 300.000.000 €. Οι ωφελούμενοι αναμένεται να προσεγγίσουν τις 40.000
Το πολυαναμένομενο Εξοικονομώ κατ’ οίκον ΙΙ όσο για τους δικαιούχους τόσο και για τον τεχνικό κόσμο θα ξεκινήσει τους επόμενους μήνες με προϋπολογισμό 300.000.000 € με 40.000 δικαιούχους σύμφωνα πάντα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Τί είναι το Εξοικονομώ κατ’ οίκoν
Πρόκειται για συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα που απευθύνεται σε ιδιοκτήτες κτιρίων που διαθέτουν οικοδομική άδεια ή άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο, χρησιμοποιούνται ως κατοικία, οι ιδιοκτήτες και πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια και είναι χαμηλής ενεργειακής κατηγορίας.
Το Πρόγραμμα παρέχει κίνητρα στους ωφελούμενους να πραγματοποιήσουν σημαντικές παρεμβάσεις για να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση του σπιτιού τους και ταυτόχρονα συμβάλλει στην επίτευξη των ενεργειακών και περιβαλλοντικών στόχων της χώρας, εξασφαλίζοντας με την ολοκλήρωσή του, εξοικονόμηση ενέργειας.
Το οικογενειακό ή το ατομικό εισόδημα θα παραμένει το βασικό κριτήριο για την κατάταξη σε συγκεκριμένες κατηγορίες επιδότησης, αλλά θα προστεθεί η παράμετρος των προστατευόμενων μελών, έτσι ώστε όσο πιο χαμηλό είναι το εισόδημα τόσο υψηλότερο είναι το ποσοστό επιδότησης αλλά και όσο περισσότερα είναι τα προστατευόμενα μέλη τόσο μεγαλύτερο να είναι το ποσοστό επιχορήγησης. Πιο συγκεκριμένα, τα ποσοστά επιχορήγησης φτάνουν έως και 70% και κλιμακώνονται ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος και τον αριθμό των προστατευόμενων μελών. Η διαδικασία θα προβλέπει ότι σε πρώτη φάση οι δυνητικά ωφελούμενοι θα συμπληρώνουν στο πληροφοριακό σύστημα του προγράμματος την αίτηση που θα αναρτηθεί στην επίσημη διαδικτυακή πύλη, θα αναρτούν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και θα επιλέγουν, εάν επιθυμούν χορήγηση δανείου καθώς και την τράπεζα που θα εξετάσει την πιστοληπτική τους ικανότητα.
Γενικές Προϋποθέσεις για Επιλέξιμες Κατοικίες
Στις παρακάτω παραγράφους είναι οι προϋποθέσεις επιλεξιμότητας σύμφωνα με αυτά που έχουν ανακοινωθεί μέχρι τώρα.
Επιλέξιμη κατοικία είναι η μονοκατοικία, η πολυκατοικία ως σύνολο κτηρίου και το μεμονωμένο διαμέρισμα που ικανοποιεί τα ακόλουθα κριτήρια:
• Χρησιμοποιείται ως κατοικία.
• Φέρει οικοδομική άδεια.
• Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ.
• Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
Στον πίνακα 1 φαίνονται τα ποσοστά επιδότησης ανά κατηγορία.
Το κόστος ενεργειακών επιθεωρήσεων και αμοιβή συμβούλου είναι εκτός των 25.000 € και επιδοτείται 100%.
Κάθε φυσικό πρόσωπο έχει δικαίωμα υποβολής μίας μόνο αίτησης.
Μέγιστο ύψος προϋπολογισμού εργασιών: Έως 250 € / τ.μ., Μέγιστο 25.000 €
– Δάνειο: Προαιρετικό, Ύψος ανάλογα με την επιχορήγηση, Διάρκεια 4-6 έτη Επιδότηση επιτοκίου 100% (Άτοκο)
Δηλαδή μία κατοικία 100 τ.μ. θα είναι δυνατόν να χρηματοδοτηθεί με επιχορήγηση και άτοκο δάνειο ή και με τα δύο κίνητρα έως και τα 25.000 ευρώ. Μία κατοικία 60 τ.μ. θα ενισχυθεί για 15.000 ευρώ.
Επιλέξιμες παρεμβάσεις
Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις θα αφορούν:
– Αντικατάσταση κουφωμάτων
0 Συστήματα σκίασης και ηλιοπροστασίας (Τέντες)
– Τοποθέτηση Θερμομόνωσης
Εξωτερική θερμοπρόσοψη κελύφους –
Δώματος –
Στέγης – Πυλωτής
– Αναβάθμιση ή Αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης (λέβητα νέας τεχνολογίας ή Αντλίας θερμότητας)
– Εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων για παροχή ζεστού νερού χρήσης (Ηλιακός θερμοσίφωνας ή Ηλιακά βεβιασμένης κυκλοφορίας)
Τα ανώτατα όρια των επιλέξιμων δαπανών ανά ειδικότερη παρέμβαση (υποκατηγορία παρέμβασης) θα καθορίζονται στον Οδηγό Εφαρμογής του προγράμματος. Αναλυτικά οι διαδικασίες, οι προϋποθέσεις, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, τα έντυπα, η διαδικασία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής, η εκταμίευση του δανείου, η καταβολή των ενισχύσεων (επιδότησης επιτοκίου και ποσού επιχορήγησης, έξοδα ενεργειακών επιθεωρήσεων – συμβούλων έργου), η εξόφληση των δαπανών, η διάρκεια ολοκλήρωσης του κάθε έργου, οι υποχρεώσεις των ωφελουμένων, οι κυρώσεις και κάθε λεπτομέρεια θα καθοριστούν από τον Οδηγό Εφαρμογής του Προγράμματος όταν ανακοινωθεί στους επόμενους μήνες.
Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές σε σχέση με
το Εξοικονομώ κατ’ οίκων 1;
• Αυξάνεται ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός ανά κατοικία σε 25.000 ευρώ.
• Δεν είναι υποχρεωτική η δανειδότηση για την υπαγωγή και συνακόλουθα η κατάθεση των αιτήσεων μέσω τραπεζών.
• Η κατάθεση των αιτήσεων γίνεται ηλεκτρονικά μέσω πλατφόρμας
• Υπάρχουν περισσότερες εισοδηματικές κατηγορίες επιδότησης
• Δεν υπάρχει κριτήριο τιμής ζώνης. Μόνο εισοδηματικά κριτήρια.
• Θα γίνει επικαιροποίηση των τρεχουσών τιμών για τα είδη που επιχορηγούνται.
• Η ηλεκτρονική διεκπεραίωση και παρακολούθηση του προγράμματος.
Ο λόγος καθυστέρησης του νέου Εξοικονομώ
Η βασική αιτία καθυστέρησης του Εξοικονομώ κατ’ οίκων ήταν ο Κ.Εν.Α.Κ. (Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων) που ψηφίστηκε μόλις και η μη ύπαρξή του δεν επέτρεπε να αποδεσμευθούν χρήματα για ενεργειακή αναβάθμιση, καθώς και οι μελέτες βέλτιστου κόστους τις οποίες το αρμόδιο υπουργείο ισχυρίζεται ότι έχει αποστείλει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι προδιαγραφές nZEB (κτίριο ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης). Η επικαιροποίηση του ΚΕΝΑΚ αποτελούσε όρο (αιρεσιμότητα, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς) για τη χρηματοδότηση πράξεων ενεργειακής αναβάθμισης.
Καμία προτεραιότητα στις παλιές αιτήσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες δεν πρόκειται να «μοριοδοτηθούν» ή να έχουν προτεραιότητα οι εκκρεμείς αιτήσεις του προγράμματος Εξοικονόμηση κατ’ οίκον Ι που δεν κατάφεραν να λάβουν τις σχετικές κρατικές ενισχύσεις και παραμένουν «παγωμένες» από το 2014.
Αδικείται η περιφέρεια μας
Σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην Ξάνθη πληροφορηθήκαμε από τον κ. Γαλιάτσο Πρόεδρο του ΕΤΕΑΝ ότι η χρηματοδότηση του προγράμματος Εξ’οικονομώ κατ’ οίκον 2, δεν θα κατανέμεται σε Περιφέρειες όπως το προηγούμενο. Αυτή η συγκεκριμένη διάταξη αδικεί διπλά την Περιφέρεια μας καθώς και άλλες περιφέρειες με μικρό κατά κεφαλήν εισόδημα αφού 1) η χρηματοδότηση είναι χωρίς κατανομή και μοναδικό κριτήριο θα είναι η σειρά προτεραιότητας των αιτήσεων και 2) η Περιφέρεια μας βρίσκεται στην Κλιματική Ζώνη Γ με τις ανάγκες θέρμανσης να είναι υψηλές σε σχέση με περιοχές που βρίσκονται σε άλλες κλιματικές ζώνες. Έτσι περιφέρειες με πολύ μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα π.χ. Αττικής ή περιφέρειες που βρίσκονται στην Κλιματική Ζώνη Α π.χ. Κρήτης θα έχουν ίδια πρόσβαση στην χρηματοδότηση με την ΑΜΘ με μοναδικό κριτήριο την σειρά προτεραιότητάς της αίτησης. Ήδη το ΤΕΕ Θράκης παρενέβει με επιστολή του στο ΕΤΕΑΝ και θα κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες που θα χρειαστεί.
Δεν επιδοτεί θερμαντικές επιφάνειες χαμηλής θερμοκρασίας προσαγωγής
Μία από τις παραλείψεις του προηγούμενου προγράμματος (καθώς μάλλον και αυτού) ήταν ότι δεν προέβλεπε την επιδότηση για αντικατάσταση τερματικών μονάδων ή συστημάτων με συστήματα χαμηλής θερμοκρασίας προσαγωγής όπως π.χ. ενδοδαπέδια ή fan-coils που βελτιώνουν κατά πολύ την ενεργειακή κλάση του κτιρίου και συμβάλλουν κατά πολύ στην εξοικονόμηση ενέργειας.
Οι ενδιαφερόμενοι
Οι ενδιαφερόμενοι του προγράμματος πρέπει να απευθυνθούν σε συναδέλφους μηχανικούς και κυρίως ενεργειακούς επιθεωρητές. Παρότρυνση μου για τις ενεργειακές παρεμβάσεις τους οι δικαιούχοι του νομού μας να στηρίξουν τοπικούς προμηθευτές, επιχειρήσεις και εγκαταστάτες αφού ο νομός Ροδόπης δεν στερείται τεχνογνωσίας και διαθέτει ανταγωνιστικές τιμές σε σχέση με τους γειτονικούς νομούς.
«Ανάσα» για τον κλάδο των κατασκευών και τον τεχνικό κόσμο
Το εξοικονομώ κατ’ οίκον σαν πρόγραμμα αποτελεί μια μικρή ανάσα για τον χώρο των κατασκευών που αποτελούσε τις τελευταίες δεκαετίες σημαντικό μοχλό ανάπτυξης της χώρας, παρέχοντας θέσεις εργασίας σε μεγάλο ποσοστό του ενεργού πληθυσμού. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των επιδοτούμενων παρεμβάσεων όπως μονώσεις, κουφώματα, λέβητες, ηλιακοί θερμοσίφωνες και σωλήνες παράγονται από Ελληνικές Βιομηχανίες.
Εξοικονομώ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και βιομηχανία
Σύμφωνα με το ΥΠ.ΕΝ αναμένεται επίσης αντίστοιχο πρόγραμμα για την εξοικονόμηση ενέργειας στον τομέα της βιομηχανίας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που θα προκηρυχθεί μέσα στο 2018. Πέρα από τις κατοικίες, πόροι του ΕΣΠΑ έχουν εξασφαλιστεί επίσης για τα δημόσια κτίρια και αναμένονται οι σχετικές ανακοινώσεις.
Η ενεργειακή κατάσταση
στην Ελλάδα
Σύμφωνα με στοιχεία του έτους 2012, ο κτιριακός τομέας (οικιακός και τριτογενής) ευθύνεται για το 45% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης ενέργειας. Ο κτιριακός τομέας καταναλώνει το 40% της συνολικής ενέργειας. Παρόλα αυτά, από τον 1980 έως σήμερα, μόλις το 3% των κτιρίων στην Ελλάδα έχουν κατασκευαστεί βάσει του ΚΕΝΑΚ (Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων).